Jacobus Hendrikus (Koos) van Griensven
Nuland 19 mei 1933 - Nuland 26 september 1944 (11)
Genealogie
Spoorzoeker
Wel gestorven, niet vergeten
Jacobus 'Koos' van Griensven (28 mei 1933 - 25 september 1944)
Koos van Griensven werd geboren op 28 mei 1933. Hij was het derde kind van Petrus van Griensven (Nuland 28 januari 1889 Nuland - Den Bosch 20 maart 1960) en Maria van Lokven (Rosmalen 23 januari 1894 - Nuland 25 februari 1964). Uit het huwelijk werden vier kinderen geboren.
FrontlinieWat dat betreft was maandag 25 september niet anders dan andere dagen. Toon en Koos hielpen hun vader met het rooien van aardappelen en knecht Jan van Nistelrooij - van Marinuske de wever - verzorgde de koeien. Groot verschil was dat de oorlog op dat moment wel heel erg dichtbij was. De geallieerden hadden de stad Oss van de Duitsers bevrijd en de frontlinie schoof langzaam maar zeker op richting Den Bosch.Nuland werd steeds frequenter het toneel van gevechten. 'We zitten midden in de guerrilla. Gisteravond omstreeks tien uur en een uur later weer, klonken de mitrailleurschoten over den Duynendaelsen weg', schreef Wouter Lutkie op 21 september. Overal in de omgeving werd er gevochten. | 19 | |||||||||||||||||||||||||||
Werken op het land was dus niet helemaal zonder gevaar. En dat waren de Nulanders zich bewust. Toen Jan van Nistelrooij maandagmiddag in de polder ging melken, raadde vader Van Griensven hem aan via het dorp te lopen. Daar was op dat moment minder gevaar dan in de Lage Kant. Wat hen nog te wachten stond, konden ze op dat moment niet bevroeden. Het zou een dag vol terreur worden. BaldadigDoor de verliezen in Oss en omgeving waren de Duitsers zich schijnbaar steeds meer bewust dat de overgave nabij was. Op maandagmiddag trok een grote groep Duitse soldaten te voet en op de fiets in de richting Heesch. De Engelsen, die 's morgens in Nuland waren, hadden zich teruggetrokken. De Duitsers gedroegen zich bijzonder baldadig. Met - volgens getuigen - heel wat drank achter de kiezen - sommeerden ze de mensen die langs hun route woonden, in de lange rij aan te sluiten.Tegelijkertijd vernielden ze huizen en staken ze boerderijen en hooimijten in brand. Lutkie in zijn dagboek hierover: Meer Duitsers kwamen. Ook een groep, bestaande uit een overvalwagen en een soldaat daarachter, met de fiets aan de hand en een wapen in de andere hand. Deze riep tot allen die hij zag: "Aansluiten! aansluiten!". Andere soldaten dreven de menschen die zij op den weg aantroffen naar de groep achter den wagen, sleepten de menschen uit de huizen langs den weg, vernielden met de geweerkolven vensters en deuren. Ook zieken werden de huizen uitgesleept en kleine kinderen. De Hollander SS-man bleef aldoor roepen: aansluiten! aansluiten! Aldus zijn deze in doodsangst, vele tientallen menschen in doodsangst meegevoerd naar Oss.
Terwijl de groep langs en door het dorp trok waren Toon, Koos en hun vader op het land langs de Schotsheuvelseweg aan het werken. Ze stopten de aardappelen onder, die ze eerder die dag gerooid hadden. Behalve langs de Rijksweg richtten de Duitsers ook in de Lage Kant vernielingen aan. De korenmijt van Ties van Hoek en het huis van Piet van Krieken gingen in vlammen op. Toen enkele soldaten rond halfzes ter hoogte van het huis van Van Griensven waren, merkten ze in de verte Koos, Toon en hun vader op. Uit baldadigheid losten ze enkele schoten. Piet werd door een schampschot aan de knie geraakt. Koos werd in zijn zij getroffen. Zonder dat ze precies wisten wat er gebeurde, droeg Piet zijn gewonde zoon bij Jos Hanegraaf naar binnen. Toen de Duitsers weg waren, liep | 20 | |||||||||||||||||||||||||||
Theo van Nistelrooij zo snel mogelijk naar Geffen om dokter Jansen te alarmeren. Intussen werd Koos op een kruiwagen naar huis gebracht. Hij was toen nog bij kennis. De verwondingen waren erger dan zich in eerste instantie deed aanzien. Koos moest zo snel mogelijk naar het ziekenhuis. Met paard en kar brachten Johan Verstegen, Jan van den Bosch en verpleegster Mieke Steins-Bisschop de gewonde naar Oss. Helaas mocht het allemaal niet meer baten. Veilig heenkomenPiet en zijn gezin waren op dat moment op de vlucht geslagen. Net als alle dorpsbewoners moesten ze een veilig heenkomen zoeken, omdat Nuland frontgebied was geworden. Ruim twee maanden later - toen Nuland bevrijd was - keerde het gezin terug.Pas op dat moment hoorden ze dat Koos was overleden. Na de oorlog is hij samen met Adriaan van Groenland en Tien de Veer op het Nulands kerkhof herbegraven. Dat was op 2 december 1944, de dag waarop Toon van Bakel en Piet Spierings verongelukten bij het opruimen van schuilplaatsen in het gemeentebos in Vinkel (zie Spoorzoeker 2, 2000). Koos van Griensven was op 25 september niet het enige slachtoffer dat in Nuland te betreuren viel. Op het Heeseind werden Marinus van der Donk en Louis Voeten die dag zonder reden gefusilleerd toen ze op vluchtten waren geslagen voor een groep SS'ers (zie Spoorzoeker 1, 1997). Naar beide incidenten is na de oorlog een onderzoek ingesteld. De resultaten daarvan zijn niet bekend. | 21 |
Gert-Jan van Zoggel, 'Wel gestorven, niet vergeten' in: Spoorzoeker 4 (2000) 19-21
Literatuur en bronnenpublicaties
A. Verlaat, Een herinnering aan de oorlogsslachtoffers van Engelen (1999)
Gert-Jan van Zoggel, 'Wel gestorven, niet vergeten' in: Spoorzoeker 4 (2000) 19-21
n: vermelding in een voetnoot
.jpg "Herdenkingsmonument Nuland (1990)")
Bossche Encyclopedie |